Կաղամբի մշակում

Գլուխ կաղամբը երկամյա ցրտադիմացկուն մշակաբույս է, սերմերը սկսում են ծլել 3-4 օրում, բույսերի սածիլները դիմանում են -2C-ից մինչև -3C, իսկ մեծահասակ բույսերը` -5C-ից մինչև -7C ցրտին: Օպտիմալ ջերմաստիճանը կաղամբի աճման համար 18C-20C է: Կաղամբը խոնավասեր բույս է, հողի նկատմամբ` պահանջկոտ, լավ բերք է տալիս բերրի, սննդանյութերով հարուստ, թեթև և ստրուկտուրային հողերում:

Ցանքաշրջանառության մեջ կաղամբը պետք է տեղադրել վարունգից, պոմիդորից կամ արմապտուղներից հետո: Կաղամբի համար նախատեսված ամեն մի հեկտար տարածությանը պետք է տալ 40-60տ օրգանական պարարտանյութ, 3-4գ սելիտրա, 4-5գ սուպերֆոսֆատ և 2գ կալիումական աղ: Կաղամբի համար նախատեսված հողը պետք է հերկել աշնանը` 25-30սմ խորությամբ:

Հանրապետության բոլոր կլիմայական գոտիներում վաղահաս կաղամբի սածիլները պետք է աճեցնել ջերմոցներում, իսկ միջահաս և ուշահաս սորտերինը` բաց սածիլանոցներում: Սերմերը (0,8կգ` 1 հեկտարի հաշվարկով) ցանվում են 10-15սմ հաստությամբ հողախառնուրդում, նախօրոք նշագծված շարքերով` 6-8սմ հեռավորությամբ, 0,5-1սմ խորությամբ: Ցանքից հետո սերմերը ծածկվում են հողախառնուրդի բարակ շերտով և ջրվում մանր անցքեր ունեցող ցնցուղով, որից հետո ջերմոցը ծածկվում է: Մինչև ծիլերի երևալը ջերմոցում անհրաժեշտ է պահպանել 20C-24C ջերմություն: Ծիլերը համընդհանուր երևալուց հետո 7-10 օր ջերմոցում պետք է պահել 14C-16C ջերմություն: Արևոտ օրերին ջերմոցը պահվում է բաց: Սերմերը ծլելուց հետո կատարվում է նոսրացում, թողնելով բույսը բույսից 5-6սմ հեռավորության վրա: Անհրաժեշտ է կատարել օդափոխություն, քաղհան և փխրեցում:

Վաղահաս սորտերը սածիլում են 60x60սմ, միջահասները` 70x70սմ և ուշահասները 80x80սմ հեռավորությամբ: Միաշարք սածիլման դեպքում վաղահաս սորտերի համար միջշարքային տարածությունները վերցնում են 50-60սմ, բույսը բույսից` 30սմ հեռավորությամբ, 1 հա-ի վրա սածիլելով 50-60 հազար սածիլ: Միջահաս սորտերը սածիլում են 60-70սմ միջշարային տարածություններով, բույսը բույսից 60սմ հեռավորությամբ, 1 հա-ի վրա սածիլելով 24-30 հազար բույս: Ուշահաս սորտերի սածիլները սածիլում են 80-90սմ միջշարքերով, բույսը բույսից 60սմ հեռավորությամբ, հեկտարի վրա տնկելով 14-16 հազ. բույս: Սածիլումը անհրաժեշտ է կատարել օրվա հով ժամերին, քեշի եկած հողում և անմիջապես ջրել: Պետք է սածիլել խորը, արմատների վրայի հողը լավ սեղմելով: Սածիլումից 2-3 օր հետո պետք է ստուգել դաշտը, չկպած սածիլների տեղը նորը սածիլելով, որից հետո անհրաժեշտ է ամբողջ դաշտը ջրել: Սածիլները կպչելուց և ամրանալուց հետո կատարվում է առաջին փխրեցումը և բուկլիցը: Հետագա փխրեցումները կատարվում են ըստ պահանջի`ջրելուց 2-3 օր հետո, հողի քեշ վիճակում:

Սկզբնական շրջանում կաղամբը պետք է ջրել չափավոր, (մինչև տերևների կապտելը), իսկ գլուխ ստանալու շրջանում ավելի հաճախակի, այնպես որ հողը միշտ լինի խոնավ վիճակում:

Վեգետացիայի ընդացքում ջրմանը զուգընթաց 2-3 անգամ կատարում են սնուցում։ Առաջին սնուցումը պետք է տալ սածիլումից 10-15 օր հետո, յուրաքանչյուր բույսին` 0,5լ, երկրորդ սնուցումը` 20- 25 օր հետո, իսկ վերջին սնուցումը` գլուխ ստանալու շրջանում:

Վաղահաս և միջահաս կաղամբի բերքահավաքը կատարում են պարբերաբար, ըստ գլուխների հասունացման, իսկ ուշահասինը` ուշ աշնանը, միանվագ:

Ձմռան երկարատև պահպանման համար ամենալավը ուշահաս սորտերն են: Պահպանման համար օդի հարաբերական խոնավությունը պետք է լինի 90-95%, իսկ ջերմությունը` -10C-ից մինչև +10C: Հիմնականում ուշահաս կաղամբը պահպանում են պահեստներում, նկուղներում, խրամատներում և բուրտերում։